پوست یکی از اندام‌هایی است که در طول زندگی دستخوش تغییرات قابل توجهی می‌شود؛ از پوست ظریف نوزاد تازه متولد شده تا سال‌های نوجوانی که برخی مستعد آکنه هستند و تا ایجاد چین و چروک بر روی پوست صورت در سال‌های بعدی زندگی.
پوست در هر دوره نیازهای خاص خود را دارد. انتخاب محصولات مناسب برای پاکسازی، محافظت، تغذیه و ترمیم پوست در هر یک از این مراحل به حفظ سلامت آن کمک می‌کند و سبب می‌شود که در هر سنی هستید، بهترین ظاهر و احساس طبیعی خود را داشته باشید.
پوست در هر سن چه ویژگی‌هایی دارد؟
پوست نوزاد
در نوزادان، پوست تعداد لایه‌هایی برابر با بزرگسالان دارد اما هر لایه به طور قابل توجهی نازک‌تر است. بیرونی‌ترین لایه، اپیدرم (لایه شاخی)، نازک است و سلول‌ها نسبت به پوست بالغ کمتر فشرده شده‌اند. غدد عرق و چربی نیز فعالیت کمتری دارند و بنابراین لایه هیدرولیپیدی پوست نسبتاً ضعیف است. لایه هیدرولیپیدی، لایه‌ای است که از آب، عرق و سبوم غنی از چربی تشکیل شده است.
پوست نوزادان مقاومت کمتری دارد و به تأثیرات شیمیایی، فیزیکی و میکروبی حساس است. پوست در این مرحله از زندگی مستعد خشک شدن و حساس به اشعه ماوراء بنفش (UV) است. حساسیت به اشعه ماوراء بنفش به این دلیل است که نوزادان رنگدانه پوستی (ملانین) کمی دارند. با اینکه ملانوسیت‌ها (سلول‌های مسئول تولید ملانین) در پوست نوزاد وجود دارند اما فعالیت کمتری داشته و در نتیجه به دلیل ایجاد محافظت کمتر، نوزادان باید از نور خورشید دور باشند.
همچنین در نوزادان، غدد عرق کمتر فعال است و گردش خون در پوست، برای سازگاری بسیار کند است. این موضوع باعث ایجاد مشکل در تنظیم دمای بدن می‌شود. مهم است که والدین به این موضوع توجه داشته باشند و دمای محیط را برای نوزاد کنترل کنند.
پوست کودکان
در سن چهار سالگی، پوست و زائده‌های آن (مانند مو، ناخن و غدد) کمی بالغ‌تر می‌شوند. با این حال، پوست کودکان هنوز نازک‌تر است و رنگدانه‌های کمتری نسبت به پوست بزرگسالان دارد. از آنجایی که مکانیسم‌های خود ایمنی کمتر توسعه یافته‌اند، پوست کودکان به طور ویژه به اشعه UV حساس است. در سن 12 سالگی، ساختار و عملکرد پوست کودکان با پوست بزرگسالان شباهت پیدا می‌کنند.
سال‌های نوجوانی
تغییرات هورمونی می‌تواند باعث بی‌نظمی‌های موقت پوستی شود و اثرات چشمگیری بر روی پوست به ویژه روی صورت، شانه‌ها، سینه و کمر داشته باشد. افزایش تولید سبوم می‌تواند منجر به چرب شدن پوست و ایجاد آکنه شود. این شرایط معمولاً پس از دوره بلوغ ناپدید می‌شود، اگرچه آکنه برای برخی، به ویژه در زنان، می‌تواند تا میانسالی هم ادامه داشته باشد.
اواخر دهه 20 زندگی
ژنتیک، سبک زندگی و محیط، تعیین‌کننده مرحله‌ای است که در آن اپیدرم و درم شروع به نازک‌شدن می‌کنند، اما از حدود 25 سالگی، ممکن است اولین نشانه‌های پیری و معمولاً به شکل خطوط ریز، ظاهر شوند. هنگامی که پوست شروع به نازک شدن می‌کند، عملکرد محافظت طبیعی آن در برابر اشعه UV نیز به تدریج کاهش می‌یابد. حجم کلاژن و انعطاف‌پذیری آن نیز با سرعت تقریباً 1٪ در سال شروع به کاهش می‌کند.
در طول 30 سالگی
اولین علائم پیری معمولاً از سن 30 سالگی قابل مشاهده است و همانطور که پوست بالغ می‌شود، رطوبت و خاصیت ارتجاعی آن کاهش می‌یابد و چین و چروک ایجاد و عملکرد محافظتی پوست ضعیف می‌شود. همچنین فرآیندهای متابولیک سلول‌ها شروع به کند شدن می‌کنند. از دست دادن رطوبت پوست افزایش می‌یابد؛ زیرا نه تنها پوست، هیالورونیک اسید کمتری تولید می‌کند بلکه هیالورونیک اسید موجود شروع به تحلیل می‌کند. اسید هیالورونیک اسید می‌تواند در مقایسه با حجم خود، مقدار بسیار زیادی آب را جذب کرده و تمرکز دهد (هر گرم اسید شش لیتر آب به خود جذب می‌کند). کلاژن در سال در حدود با 1% تحلیل می‌یابد و در نتیجه خطوط و چین و چروک‌های بیشتری ایجاد می‌شود.
دهه 40 تا اواخر دهه 50
چین و چروک‌ها با افزایش سن عمیق‌تر می‌شوند. کاهش رشد رگ‌های خونی باعث کاهش درخشندگی پوست می‌شود. در طی چند دهه آینده ساختار پوست به تدریج تغییر می‌کند:
- اپیدرم:
آرایش منظم لایه‌های اپیدرم از بین می‌رود. سلول‌های کمتری تشکیل و سلول‌های موجود کوچک شده و لایه‌های بالایی پوست نازک‌تر می‌شوند. این اتفاق می‌تواند منجر به موارد زیر می‌شود:
– افزایش زبری و خشکی
– افزایش خطوط ریز و چین و چروک
– ایجاد مناطق پرپیگمانتاسیون (معروف به لکه‌های پیری)
– اختلال در ترمیم زخم و افزایش خطر عفونت پوست - درم:
درم مواد مغذی را برای اپیدرم فراهم می‌کند، بنابراین، بدون تغذیه، هر دو لایه و اتصالات بین آنها نازک‌تر و صاف‌تر می‌شوند و در نتیجه خاصیت ارتجاعی پوست از بین می‌رود. کاهش جریان خون نیز باعث از بین‌رفتن درخشندگی می‌شود. ممکن است پوست کدرتر به نظر برسد و برخی از مویرگ‌های شکسته شوند. بافت‌های همبند در لایه میانی پوست، ساختار فیبری و قابلیت اتصال به آب خود را از دست می‌دهند و شروع به تحلیل می‌کنند که منجر به کاهش تدریجی میکرو گردش خون در درم می‌شود. - زیر پوست:
لایه پایینی بافت چربی به تدریج کاهش می‌یابد، که منجر به از دست دادن حجم می‌شود که می‌تواند باعث ایجاد چین و چروک‌های عمیق شود. انرژی پوست نیز کاهش می‌یابد و پوست در برابر فشار، کمتر انعطاف دارد.
دهه 60 و 70
پوست بالغ به UV حساس‌تر است و این حساسیت پوست را مستعد هیپرپیگمانتاسیون (مانند لکه‌های پیری) می‌کند. عفونت پوست می‌تواند با افزایش سن به دلیل کاهش عملکرد سیستم ایمنی، افزایش یابد. توانایی طبیعی پوست برای تولید لیپیدها کاهش می‌یابد که همراه با کاهش مداوم هیالورونیک اسید و تولید کلاژن، منجر به خشکی، کم آبی و چین و چروک‌های عمیق‌ترمی‌شود. بازسازی پوست کند می‌شود و پوست به طور فزاینده‌ای نازک شده و در نتیجه خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد.
