شیمی‌درمانی به عنوان راه موثری برای درمان سرطان شناخته شده، اما باعث ایجاد عوارض جانبی نیز می‌شود؛ در میان عوارض جانبی احتمالی، ممکن است باعث تغییراتی در بافت، رنگ یا ظاهر پوست شود. شیمی‌درمانی ممکن است از راه‌های مختلفی بر پوست اثر بگذارد. به عنوان مثال، در طول شیمی‌درمانی، پوست ممکن است خشک، قرمز و دچار خارش شود. همچنین افرادی که این روش درمانی را می‌گذرانند ممکن است پوسته پوسته شدن، ترک، زخم یا بثورات را تجربه کنند. در برخی موارد این روش ‌درمانی، پوست را به نور خورشید حساس‌تر کرده و خطر آفتاب سوختگی را افزایش می‌دهد. روتین مراقبت از پوست قبل و بعد از شیمی‌درمانی برای کاهش و مدیریت عوارض جانبی مرتبط با پوست، می‌تواند تاثیرات آن را به حداقل برساند.

اثرات شیمی‌درمانی بر پوست

برخی از عوارض جانبی پوستی شیمی‌درمانی، بیشتر از سایرین است. برای مثال، بسیار رایج است که شیمی‌درمانی منجر به خشکی پوست، قرمزی و حساسیت به آفتاب شود. در موارد نادر، شیمی‌درمانی می‌تواند باعث واکنش آلرژیک شود که ممکن است علائمی ‌را در یک یا چند قسمت از بدن از جمله پوست ایجاد کند. به عنوان مثال، علائم و نشانه‌های بالقوه یک واکنش آلرژیک شامل خارش ناگهانی یا شدید، کهیر یا بثورات پوستی است. در صورت ایجاد عوارض پوستی شدید در اثر شیمی‌درمانی، بهترین و اولین اقدام، صحبت با پزشک معالج است. او ممکن است داروهایی را برای کمک به درمان علائم، تجویز کند. همچنین توصیه می‌شود از محصولات ملایم و بدون بو، مانند مرطوب کننده‌ها و شوینده‌های مخصوص پوست‌های خشک و حساس، به منظور محافظت و تسکین پوست استفاده شود. محصولات برندهایی مانند Aveeno، Basis، Dove یا Neutrogena این ویژگی‌ها را داشته و می‌توانند گزینه‌های خوبی باشند.
پوشیدن لباس‌های گشاد باعث می‌شود که کمتر پوست ساییده و تحریک شود. بهتر است لباس‌ها با مواد شوینده ملایم، بدون رنگ و اسانس، مانند محصولات برندهای Tide Free و Gentle یا All Free Clear شسته شوند.

بهتر است هر گونه نگرانی پوستی با پزشک معالج مطرح شود

پزشک باید در جریان هر گونه تغییر پوستی، قرار بگیرد. بسیاری از درمان‌های سرطان می‌توانند باعث تغییراتی در پوست شوند و مهم است که پزشک از عوارض جانبی که ممکن است ایجاد شود، مطلع باشد. تنظیم روتین بهداشتی یا آرایشی ممکن است کمک کند تا افراد در طول درمان احساس بهتری نسبت به ظاهر خود داشته باشند.

 

 

 

نکاتی برای کاهش ناراحتی ناشی از راش یا خشکی پوست

 

رفتار ملایم با پوست

باید مراقب ایجاد هرگونه خراش بر روی پوست بود؛ به عنوان مثال، پوست باید بعد از حمام با استفاده از حوله تمیز و لطیف، خشک شود. نباید از کمپرس‌های گرم یا سرد در نواحی تحت درمان پوست استفاده کرد، مگر اینکه پزشک آن را بدون مورد بداند.
برای کاهش خشکی پوست، بهتر است به جای آب داغ با آب ولرم دوش گرفته شود و تعداد آن به دفعات کمتری در هفته محدود شود. بعد از حمام، استفاده از لوسیون مرطوب کننده روی پوستی که هنوز مرطوب است، توصیه می‌شود. باید از یک مرطوب‌کننده بدون الکل و عطر و مخصوص پوست حساس استفاده شده و حداقل دو بار در روز مرطوب‌کننده به پوست زده شود.
اگر پوست زخم یا تحریک شده، بهتر است تراشیدن به دفعات کمتر یا اصلاً انجام نشود. افرادی که صورت خود را اصلاح می‌کند، بهتر است از ریش‌تراش برقی استفاده کنند که معمولاً گزینه ملایم‌تری است.

 

 

نوشیدن مایعات به مقدار زیاد

این کار می‌تواند به حفظ رطوبت پوست کمک کند. همچنین باید از کافئین یا الکل که می‌توانند باعث کم آبی بدن شود، اجتناب کرد و پوست را مرطوب نگه داشت. مگر اینکه پزشک توصیه کرده باشد که مصرف مایعات محدود شود، اما به طور کلی نوشیدن هر روز 2 تا 3 لیتر آب یا مایعات دیگر، توصیه می‌شود.

 

 

 

محافظت از پوست در برابر نور خورشید

برخی از درمان‌های سرطان ممکن است پوست را نسبت به خورشید حساس‌تر کنند. بهتر است از پزشک سوال شود که آیا باید هر روز از ضدآفتاب استفاده کرد یا خیر. توصیه می‌شود که پوست با استفاده از کرم ضد آفتاب و بالم لب با SPF 30 یا بالاتر، کلاه لبه پهن و لباس‌های آستین بلند در برابر نور خورشید محافظت شود. همچنین بیرون ماندن در ساعات اوج نور خورشید در خارج از خانه را باید محدود کرد.
در صورتی که محصولات پیشنهاد شده توسط پزشک در فروشگاه‌های آنلاین موجود نیست یا قصد خرید محصولات را از سایت‌های خارج از کشور دارید می‌توانید محصول مورد نظر را به سایت دبیکا سفارش بدهید. پیشنهاد ما کرم‌های ضدآفتاب برند شیسیدو است که برای آشنایی بیشتر با این محصولات می‌توانید این مقاله را بخوانید.

 

مراقبت از ناخن‌های دست و پا

گاهی اوقات، مشکلات ناخن،‌ هفته‌ها یا ماه‌ها پس از درمان ایجاد می‌شود و ممکن است ادامه پیدا کند. پوست اطراف ناخن‌های دست یا پا ممکن است خشک، شکننده یا ترک‌خورده شود. باید از جویدن ناخن‌ها، استفاده از ناخن‌های مصنوعی یا کاشت خودداری شود. استفاده از دستکش در هنگام شستن ظروف یا انجام کارهای دیگر در خانه، بسیار مهم است. همچنین استفاده از مرطوب‌کننده روی دست‌ها و پاها باعث حفظ رطوبت پوست می‌شود. نپوشیدن کفش‌های تنگ نیز به حفظ سلامتی بیشتر پا کمک بزرگی خواهد کرد.

 

 

 

ایجاد زخم‌های ناشی از فشار

افرادی که زمان زیادی را در رختخواب دراز می‌کشند یا روی صندلی می‌نشینند، ممکن است در معرض خطر زخم‌های فشاری (زخم بستر) قرار بگیرند. این افراد باید از دراز کشیدن یا نشستن طولانی مدت در یک وضعیت خودداری کرده و مرتباً وضعیت خود را تغییر دهند. بهتر است با پزشک معالج در مورد فعالیت بدنی مشورت شود.
در صورت احساس درد یا سوزش در طول شیمی‌درمانی، پزشک معالج باید مطلع باشد و حتماً هر دستورالعملی را که در مورد نحوه مراقبت از پوست در خانه می‌دهد، با دقت انجام شود.

محافظت و تسکین پوست در طول شیمی‌درمانی

در طی این دوره باید از مصرف هرگونه عطر، ادکلن، افترشیو و سایر محصولات الکلی خودداری شود. همچنین ممکن است پزشک مصرف انواع خاصی از ضدتعریق‌ها یا دئودورانت‌ها را محدود کند.
زخم‌های باز باید با دقت تمیز و با یک باند استریل پانسمان شده و به طور منظم برای علائم هشداردهنده‌ای مانند قرمزی، تورم یا عفونت بررسی شوند. در صورت مشکوک بودن به ایجاد عفونت یا واکنش آلرژیک، با پزشک مشورت شود. در برخی موارد، عفونت‌ها و واکنش‌های آلرژیک می‌تواند جدی و حتی تهدید کننده باشد.

حرف آخر

عوارض جانبی مرتبط با پوست در شیمی‌درمانی طبیعی و معمولا موقتی است. با این حال، می‌تواند باعث اضطراب باشند. اگر بافت، رنگ یا حساسیت پوست در طول دوره درمان تغییر کرده است، ممکن است لازم باشد محصولاتی متفاوت از آنچه که معمولاً استفاده می‌شده است، تهیه شود. برای محدود کردن خطر عفونت، لوازم آرایش جدید تهیه تا در طول درمان و بعد از آن استفاده شود و همیشه قبل از آرایش کردن دست‌ها باید شسته شوند.